28 oktober 1466, een ongehuwde moeder bevalt van een jongetje ergens in Holland; de vader, een priester, heeft tijdelijk de benen genomen naar Rome. De bastaard zal de wereld ingaan als „Desiderius”, de „Gewenste", dus uit liefde verwekt. De marxisten Jan en Annie Romein noemen Desiderius Erasmus een vertegenwoordiger van het libertinisme, „misschien wel het [...]

Wat gezegend zijn we dat we in een land leven waar de scheiding der machten wél nageleefd wordt. Een land, waar de rechterlijke macht onafhankelijk is. Een land, waar de hoogste rechters een halt kunnen toeroepen aan de moraalontduiking door de uitvoerende macht. Een land met een regering, die bouwplannen moet stopzetten op gezag van [...]

Het blijft een gek idee, dat Erasmus in Gouda en Johan van Oldernbarnevelt in Amersfoort nu nog blindelings de weg in hun binnenstad zouden kunnen vinden. Erasmus groeide op in Gouda, speelde er op straat en ging er naar school. Idemdito voor Oldenbarnevelt in Amersfoort. Volgens Feico Houweling was Gouda een bakermat van de Nederlandse [...]

Voor wie zou ik destijds partij hebben gekozen? Dat is de vraag die ik me vaak stel wanneer ik een historische roman of biografie lees. De geschiedenis staat bol van drama tussen mannen die eerder bevriend waren. Erasmus versus Luther, Van Oldenbarnevelt contra Maurits; drama’s. Zou ik in de tijd van Erasmus katholiek zijn gebleven [...]

De Canon van Nederland zal worden herijkt. Ongetwijfeld zullen de drie grootste denkers uit de vaderlandse geschiedenis recht overeind blijven in de canon, elk met hun eigen „ venster”: Erasmus, Hugo de Groot en Spinoza. Alle drie leefden ze eeuwen geleden, hun denkwerk is nog actueel. Herijking is voor hen niet aan de orde. Een [...]

Zelfs Bart Van Loo kan in zijn meesterlijk boek niet duidelijk maken waar de strijd tussen Hoeken en Kabeljauwen in de 15e eeuw eigenlijk over ging. Als kind zag Erasmus in Gouda wel de gevolgen van de bloedige twisten. Zo ontwikkelde hij zijn standpunt over de waanzin van oorlog. Als adviseur van de toekomstige vorst [...]

In de tijd van Erasmus sprak en schreef de Europese elite Latijn onder elkaar. Latijn was de gemeenschappelijke, tweede taal. Later werd de voertaal voor de geletterden Frans. Alle geletterden in Europa konden in die taal communiceren. Vanwege oorlogen en fanatiek nationalisme is dat vermogen verloren gegaan. De Belgische professor Philippe van Parijs stelt voor [...]

De uitdrukking „De uil vliegt” is al in het spreekwoordenboek van Erasmus te vinden; de uil als symbool van de overwinning. In hetzelfde spreekwoordenboek staat ook de uitdrukking: „Ieder vindt zijn eigen winden lekker ruiken”.

Machiavelli en Erasmus waren tijdgenoten. Beiden adviseerden aan hun vorsten. Erasmus aan de vorst van Europa. Machiavelli aan de vorst van Firenze. Erasmus hield een pleidooi voor moreel leiderschap. De leider moet het goede voorbeeld geven. Machiavelli dacht daar anders over. De leider moet er voor zorgen dat hij de macht behoudt en moet daarom [...]

Hield Erasmus van kunst? Jazeker, vooral van de Letteren, hij was een woordkunstenaar. In zijn jeugd schreef hij liefdesgedichten. Zijn brieven behoren tot de wereldliteratuur. Over beeldende kunst heeft Erasmus zich uitgesproken in „ Een goddelijk festijn”. In dat geschrift laat Erasmus negen geleerde vrienden genieten van de tuinaanleg, de beeldhouwwerken en de schilderingen rond [...]